Κωνσταντίνος Κίτσιος: Ο Μάντακας πίστευε σε μία ιδανική Δεξιά

Με την συμπλήρωση 35 χρόνων από την δολοφονία του Μίκη Μάντακα, βρήκαμε έναν άνθρωπο, ο οποίος τον γνώριζε προσωπικά και έζησε όλα τα περιστατικά που συνόδευσαν την εκτέλεση του Έλληνα φοιτητή από τους αριστερούς στις 28 Φεβρουαρίου του 1975. Μιλήσαμε με τον γιατρό Κωνσταντίνο Κίτσιο, γνωστό και από την μετάφραση του βιβλίου «Εξέγερση ενάντια στον σύγχρονο κόσμο» του Ιουλίου Έβολα, που εκδόθηκε πρόσφατα από τις εκδόσεις «Λόγχη».

συνέντευξη στον Παναγιώτη Δούμα


Μπορείτε να μας μιλήσετε για τον Μίκη Μάντακα, που τον γνωρίζατε προσωπικά;
Τον Μιχάλη Μάντακα εγώ τον γνώρισα στην Ρώμη το καλοκαίρι του '74. Μόλις είχα φτάσει στη Ρώμη για να σπουδάσω ιατρική, μετά από τριετή εκμάθηση της ιταλικής γλώσσας στην Περούτζια και στην Φλωρεντία. Είχαμε συγκατοικήσει, μάλιστα, μέχρι τα Χριστούγεννα της ίδιας χρονιάς, όταν και μετακόμισα σε μία πανσιόν κοντά στο διαμέρισμά του. Μέναμε μαζί σ' ένα διαμέρισμα στην Via Regina Margherita. Θυμάμαι μάλιστα ακόμη το νούμερο. Ήταν το 194.

Άμα δεν ήσουν αριστερός, δεν έτρωγες...
Κάναμε παρέα και κυκλοφορούσαμε μαζί. Αυτός ήταν τότε γραμμένος στην FUAN (Φοιτητικό Μέτωπο Εθνικιστικής Δράσεως) και πηγαίναμε μαζί στην Via Ottaviano, όπου ήταν τα γραφεία του MSI (Ιταλικό Κοινωνικό Κίνημα). Εκεί υπήρχε και μία λέσχη φοιτητική που είχε εστιατόριο, μπαρ, κυλικείο κτλ. Ήταν η εποχή που όλοι όσοι είχαν ασχοληθεί με την δεξιά στην Ιταλία, σαν κι εμένα και τον Μιχάλη και άλλους πολλούς, στα κανονικά φοιτητικά εστιατόρια είχαν πρόβλημα, διότι εκεί δρούσαν οι οργανωμένες ομάδες της Αριστεράς. Με λίγα λόγια, άμα δεν ήσουν αριστερός, δεν έτρωγες. Έτσι αναγκαστικά τρώγαμε στις λέσχες του MSI.

Ο Μάντακας ήταν έντονα πολιτικοποιημένος;
Ναι, πολύ! Πολύ περισσότερο από εμάς, τους υπολοίπους της παρέας. Ήταν στην FUAN κανονικά. Είχε έντονη πολιτική δράση. Μας έπαιρνε σ' όλες τις διαδηλώσεις μαζί του και στις αντιδιαδηλώσεις κατά των αριστερών. Μας κυνηγούσε και η αστυνομία πολύ συχνά. Κάθε δυο-τρεις μέρες, όταν συνέβαινε κάποιο επεισόδιο, ερχόντουσαν και ρωτούσαν. Στις ελεύθερες ώρες μου τον ακολουθούσα. Πηγαίναμε, μάλιστα, μαζί σε κάτι σεμινάρια που οργάνωνε το MSI σε διάφορες αίθουσες τις Ρώμης και στα γραφεία του. Ήταν - για μένα τουλάχιστον - οι μόνες περιπτώσεις που αισθανόμουν άνετα.

Μιλήστε μας λίγο για το πολιτικό κλίμα εκείνης της εποχής!
Ας μην ξεχνάμε ότι εκείνη την εποχή τα πράγματα ακόμη και από πλευράς δημόσιας τάξης ήταν πολύ άσχημα. Ειδικά δε μετά την δολοφονία του Μάντακα, οι οπαδοί του MSI αισθάνθηκαν την ανάγκη να εκδικηθούν τον θάνατό του. Μέχρι και το 1983 υπήρχαν συνεχείς συγκρούσεις δεξιών - αριστερών, με αποτέλεσμα τον θάνατο πολλών ατόμων και από τις δύο πλευρές. Ο τελευταίος δε, θυμάμαι ότι ήταν ο Paolo Di Nella, το 1983. Τον σκότωσαν οι αριστεροί.
Κανείς δεν σταματούσε. Το αίμα έφερνε αίμα. Πέραν των συγκρούσεων στους δρόμους, τα επεισόδια μέσα στο πανεπιστήμιο ήταν συνεχή. Θυμάμαι ότι μέσα στο πανεπιστήμιο της Ρώμης, τον Μάιο του '78, οι αριστεροί ήθελαν να γιορτάσουν τα δέκα χρόνια από την εξέγερση του Μαΐου του '68. Μέσα στο πανεπιστήμιο τότε συνέβησαν τρομερά έκτροπα. Είχαν καταλάβει το πανεπιστήμιο, ζητούσαν τα στοιχεία αυτών που έμπαιναν και αυτών που έβγαιναν, είχαν φτιάξει κράτος δικό τους μέσα στο πανεπιστήμιο.

Τι έγινε εκείνη την ημέρα;
Θυμάμαι ότι είχα σηκωθεί νωρίς για να πάω στο πανεπιστήμιο. Όμως ο Μάντακας μου είπε: «Όχι, σήμερα έχουμε το δικαστήριο του Lollo!» Τι ήταν αυτό; Ο Lollo ήταν ένας αριστερός που είχε συλληφθεί για τον εμπρησμό της οικίας ενός στελέχους του MSI, κατά τον οποίον κάηκαν ζωντανά τα δύο παιδιά του. Σ' αυτήν την δίκη, μέσα στο ακροατήριο, οι μισοί ήταν δεξιοί και οι άλλοι μισοί αριστεροί. Είχε ήδη διαρκέσει δέκα πέντε μέρες, λόγω των επεισοδίων που ξεσπούσαν μέσα στην αίθουσα ανάμεσα στις δύο πλευρές.
Εκείνη η ημέρα ήταν η τελευταία της δίκης. Και μου λέει ο Μιχάλης: «Πρέπει να πάμε από τις οκτώ για να πιάσουμε θέση μέσα στο δικαστήριο». Κι εγώ του απάντησα: «Μιχάλη, δεν θα έρθω, διότι πρέπει να πάω στο πανεπιστήμιο.» Και πράγματι, δεν πήγα.
Το απόγευμα εκείνης της ημέρας, μετά την δίκη, ο Μιχάλης, η κοπέλα του η Σαμπρίνα, η Ντανιέλα, ανιψιά του Pino Rauti και κάποιοι άλλοι, πήραν το λεωφορείο για να πάνε στα γραφεία του MSI στην Via Ottaviano. Μπροστά στην μεγάλη ξύλινη πόρτα του κτιρίου, όπου ήταν μαζεμένοι, περνάει μία VESPA, της οποίας ο συνοδηγός έριξε δύο πυροβολισμούς. Η πρώτη σφαίρα βρήκε την ανιψιά του Rauti στο μπράτσο - ευτυχώς ξυστά - και καρφώθηκε στην πόρτα. Η δεύτερη διαπέρασε το κεφάλι του Μάντακα από κρόταφο σε κρόταφο και αυτός σωριάστηκε κάτω.
Ξέσπασε συμπλοκή μέχρι που κατάφεραν να τραβήξουν το σώμα του Μάντακα μέσα από την πόρτα. Μετά από μισή ώρα περίπου ήρθε το νοσοκομειακό μαζί με την αστυνομία. Η αστυνομία ερχόταν πάντα μετά το τέλος των επεισοδίων. Ο Μάντακας ήταν σε κώμα και μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο. Εκεί, με προσωπική μέριμνα του Almirante (προέδρου του MSI) κάλεσαν έναν γνωστό νευροχειρουργό. Δυστυχώς δεν άντεξε και πέθανε το απόγευμα της επομένης ημέρας.

Τις επόμενες ημέρες έγινε κάποιο μεγάλο πολιτικό μνημόσυνο από το MSI. Το θυμάστε;
Να σας πω. Η σωρός είχε ήδη φύγει για την Ελλάδα. Μαζευτήκαμε εμείς για να πάμε στην κηδεία του. Μαζί μας και πολλοί Ιταλοί, περισσότερα ίσως από εκατό άτομα. Πάμε στην πρεσβεία της Ρώμης - τότε ήταν απαραίτητη η βίζα για να μπορέσουν να έρθουν οι Ιταλοί στην Ελλάδα. Προφανώς υπήρχε διαταγή από την Αθήνα και τους αρνήθηκαν την βίζα, επειδή θα έκαναν επεισόδια. Έτσι, μόνο εμείς μπορούσαμε να πάμε.
Την ημέρα που θα γινόταν η κηδεία του στην Ελλάδα, σ' ένα εκκλησάκι στο κέντρο της Ρώμης που λέγεται Santa Maria Sopra Minerva οργανώσαμε κι εμείς μία επιμνημόσυνο τελετή. Θυμάμαι, ήταν ο φίλος του ο Κατσαδώρος - τον έχω χάσει μετά από τόσα χρόνια, η κοπέλα του η Σαμπρίνα, η ανιψιά του Rauti... Μέσα είχαμε βάλει μία μεγάλη ελληνική σημαία, ανθοδέσμες, ένα ελληνικό εικόνισμα κι έναν σταυρό και κάναμε μία κανονική νεκρώσιμο ακολουθία, την οποία τέλεσε ο Ιταλός παπάς. Ήταν μαζί μας και ο ίδιος ο Almirante.
Και τότε στην πόρτα κοντά τι συνέβη; Εμφανίζονται δύο-τρεις καταματωμένοι Ιταλοί. Οι αριστεροί είχαν πληροφορηθεί το σημείο που θα πραγματοποιείτο το μνημόσυνο και είχαν στήσει ενέδρα σε μία κοντινή πλατεία. Σ' ένα από τα αυτοκίνητα που δέχθηκαν επίθεση ήταν κι ένας βουλευτής του MSI, ο Buontempo, ο οποίος τραυματίστηκε μαζί με δύο άλλους. Ευτυχώς, στο σημείο υπήρχαν και δύο περιπολικά, τα οποία επενέβησαν αμέσως και δεν συνεχίστηκε η επίθεση. Οι αριστεροί κρατούσαν σιδερολοστούς και αν δεν είχε επέμβει η αστυνομία, κανείς δεν ξέρει τι θα γινόταν.

280210-mantakasΣτην Ρώμη γίνεται κάθε χρόνο μνημόσυνο στο σημείο που εκτέλεσαν τον Μίκη Μάντακα. Στην Ελλάδα, γιατί πιστεύετε ότι έχει ξεχαστεί το γεγονός;
Είμαι στην Ελλάδα από το 2003. Έζησα, παντρεύτηκα και δούλεψα 38 ολόκληρα χρόνια στην Ιταλία. Γύρισα κι αυτό που αντίκρισα μ' έκανε να ντρέπομαι για την καταγωγή μου. Αυτό που γίνεται εδώ πέρα με έχει αφήσει άναυδο. Κι εσείς μου λέτε για τον Μάντακα...

Παίζαμε μπουνιές για να μπορέσουμε να δώσουμε εξετάσεις

Αληθεύει ότι όποιος ήταν δεξιός είχε πρόβλημα ακόμη και να δώσει εξετάσεις στο πανεπιστήμιο;
Ναι, αυτό είναι αλήθεια. Παίζαμε μπουνιές για να μπορέσουμε να δώσουμε εξετάσεις. Ακόμη και σ' εμάς, στην ιατρική υπήρχε πρόβλημα, όμως ήταν πιο συχνό φαινόμενο στην Αρχιτεκτονική και στην Νομική. Περίμενε ο καθηγητής τους εξεταζομένους και πηγαίναν αυτοί και απαγόρευαν στον κόσμο να μπει μέσα. Τους έλεγαν: «Εσύ σήμερα δεν θα μπεις. Έξω!» Έπρεπε να παρέμβει η αστυνομία για να δώσεις εξετάσεις. Αυτά συνέβαιναν τότε. Κι όχι για δέκα - δέκα πέντε μέρες αλλά για χρόνια.
Η δολοφονία του Μάντακα το '75 ήταν σπίθα που πυροδότησε όλην αυτή την κατάσταση. Ήταν η πρώτη δολοφονία - υπήρχαν βέβαια και άλλες στο παρελθόν, ήταν όμως η πρώτη δολοφονία τόσο έντονα χρωματισμένη πολιτικά.

Αναφέρεστε στην κυριαρχία της Αριστεράς, πολιτικά και ιδεολογικά;
Σε όλον τον πολιτισμένο κόσμο ο μπολσεβικισμός έχει χρεοκοπήσει. Μόνο στην Ελλάδα υπάρχει. Εδώ είναι παραληρηματικό αυτό που συμβαίνει. Μόνο εδώ συμβαίνει. Στην Ιταλία δεν υπάρχει καν το κομμουνιστικό κόμμα. Έχουν μείνει τρεις κι ο κούκος, όπως λέει και ο Μπερλουσκόνι. Και ντρέπονται να πούνε ότι είναι κομμουνιστές. Ονομάζονται «Δημοκρατικό Αριστερό Κόμμα». Ο όρος «κομμουνισμός» έχει εντελώς εξαλειφθεί. Όποιος τον χρησιμοποιήσει δεν θα δει ούτε την ψήφο του. Κι αυτό σε όλη την Ευρώπη.
Εδώ, όχι μόνο η επίσημη γραμμή του Κομμουνιστικού Κόμματος δεν παραδέχεται την χρεοκοπία του μπολσεβικισμού διεθνώς, αλλά θεωρείται και κόμμα του μέλλοντος. Είναι καινοτομία αυτό που συμβαίνει. Σκέτη τρέλλα!

Θέλετε να πείτε κάτι τελευταίο για τον Μάντακα;
Ο Μάντακας πίστευε σε κάτι πολύ περισσότερο και πολύ καλύτερο από την αστική δεξιά. Πίστευε σε μία ιδανική δεξιά. Πίστευε σε μία ιδεολογία που ξεπερνάει κατά πολύ το αστικό κατεστημένο. Θα μπορούσαμε να το αποκαλέσουμε «εθνοκοινωνισμό» για να μην αρχίσουν οι άλλοι να φωνάζουν κατά των μαγισσών... Αυτά αλλάζουν βέβαια με τον καιρό, όμως ο προσανατολισμός τόσο του Μάντακα όσο και ο δικός μου και του MSI εκείνης της εποχής ήταν αυτός...