20 χρόνια από την πτώση του τείχους του Βερολίνου

Σαν σήμερα συμπληρώνονται 20 χρόνια από την πτώση του τείχους του Βερολίνου. Στην Ελλάδα δεν ακούγεται σχεδόν τίποτε, ενώ στην γερμανική πρωτεύουσα, αλλά και στην υπόλοιπη γερμανική επικράτεια διοργανώνονται μεγαλειώδεις εορταστικές εκδηλώσεις. Σε συνεργασία με τον Jorg Fischer, αρχισυντάκτη διεθνών θεμάτων της γερμανικής εφημερίδας Junge Freiheit, παρουσιάζουμε ένα μικρό ημερολόγιο των ιστορικών γεγονότων του 1989 που οδήγησαν στην κατάρρευση του «Σιδηρού Παραπετάσματος».
19 Ιανουαρίου. Ο Γενικός Γραμματέας του SED (Σοσιαλιστικό Κόμμα Ενότητος Γερμανίας) Έριχ Χόνεκερ ανακοινώνει ότι «το τείχος θα υπάρχει ακόμη σε 50 ή και 100 χρόνια όσο δεν αλλάζουν οι συνθήκες που οδήγησαν στην ανέγερσή του». 5 Φεβρουαρίου. Ο Βερολινέζος Κρις Ζεφρουά θα εκτελεσθεί εν ψυχρώ κατά την απόπειρα αποδράσεώς του. Ο «συνεργός» του, Κρίστιαν Γκάουντιαν, θα τραυματισθεί σοβαρά και θα καταδικασθεί σε τριετή φυλάκιση. 8 Μαρτίου. Ο Βίνφριντ Φρόιντενμπεργκ καταπίπτει με αερόστατο κατά την διαφυγή του. Έχει, ωστόσο, φτάσει στο Δυτικό Βερολίνο. 15 Μαρτίου. Οι Σοβιετικοί ολοκληρώνουν την αποχώρηση των στρατευμάτων τους από το Αφγανιστάν. 1 Απριλίου. Επιτρέπονται και πάλι επισκέψεις συγγενών στην Δύση, ακόμη και για θείες, θείους και ανίψια. Για την αποφυγή κύματος φυγής σύζυγοι και τέκνα θα μένουν πίσω στην ΛΔΓ ως «ενέχυρο». 3 Απριλίου. Ο Χόνεκερ διατάσσει κατάπαυση πυρός για τις απόπειρες διαφυγής, λόγω της επισκέψεως του Φρανσουά Μιτεράν. 18 Απριλίου. Πρώτο ρήγμα στο «Σιδηρούν Παραπέτασμα» από Ούγγρους συνοριοφύλακες στο ακριτικό χωριό Ράγκεντρορφ, στο τριεθνές Αυστρίας-Σλοβακίας-Ουγγαρίας. 2 Μαΐου. Ο Ούγγρος στρατηγός Νοβάκι ανακοινώνει την διάσπαση του «Σιδηρούς Παραπετάσματος». Η είδηση γίνεται γνωστή και στην ΛΔΓ. 16 Μαΐου. Ο πρόεδρος της κρατικής επιτροπής σχεδιασμού, Γκέραρντ Σούρερ (SED) προειδοποιεί εσωτερικά για επικείμενη χρεοκοπία της ΛΔΓ το έτος 1991. 13 Ιουνίου. Κολ και Γκορμπατσώβ διακηρύσσουν το «δικαίωμα όλων των λαών και κρατών, να προσδιορίζουν το πεπρωμένο τους και να οικοδομούν τις μεταξύ τους σχέσεις βάσει του διεθνούς δικαίου». 27 Ιουνίου. Οι υπουργοί Εξωτερικών Μοκ (Αυστρία) και Χορν (Ουγγαρία) κόβουν το «Σιδηρούν Παραπέτασμα» στο Κρόισμπαχ. Από τον Ιανουάριο έχουν διαφύγει στην Δύση πάνω από 7.000 Ανατολικογερμανοί. 31 Ιουλίου. Στην πρεσβεία της Δυτικής Γερμανίας στο Ανατολικό Βερολίνο βρίσκουν άσυλο πάνω από 150 Ανατολικογερμανοί. Ήδη τον Ιούλιο έχουν διαφύγει 2.144 Ανατολικογερμανοί. 8 Αυγούστου. Η πρεσβεία της Δυτικής Γερμανίας στο Ανατολικό Βερολίνο κλείνει, λόγω υπερπληρότητος σε πρόσφυγες. 14 Αυγούστου. Κλείσιμο της Πρεσβείας στην Βουδαπέστη, όπου έχουν καταλύσει 171 Ανατολικογερμανοί. Το πρώτο κατάλυμα για Γερμανούς πρόσφυγες ανοίγει στην Βουδαπέστη. 19 Αυγούστου. «Πανευρωπαϊκό πικνίκ» στα αυστρο-ουγγρικά σύνορα. Πάνω από 600 Ανατολικογερμανοί καταφέρνουν να διαφύγουν. 21 Αυγούστου. Σε μία συμπλοκή με Ούγγρους συνοριοφύλακες πεθαίνει ο αρχιτέκτονας Κουρτ-Βέρνερ Σουλτς. Είναι ο τελευταίος Ανατολικογερμανός που θα εκτελεσθεί κατά την απόπειρα διαφυγής του. 22 Αυγούστου. Κλείσιμο της πρεσβείας στην Πράγα, όπου έχουν καταλύσει 140 Ανατολικογερμανοί. 23 Αυγούστου. Εκατοντάδες χιλιάδες Εσθονοί, Λετονοί και Λιθουανοί διαδηλώνουν με μία ανθρώπινη αλυσίδα στις βαλτικές σοβιετικές δημοκρατίες για την ανεξαρτησία τους. 10 Σεπτεμβρίου. Η Ουγγαρία ανακοινώνει ότι από την 11η Σεπτεμβρίου θα επιτραπεί η έξοδος προς την Αυστρία στους Ανατολικογερμανούς πρόσφυγες. 12 Σεπτεμβρίου. Με απόφαση του Π.Γ., όλες οι αιτήσεις εξόδου θα εξετάζονται από την ίδια την Stasi. 20 Σεπτεμβρίου. Η πρεσβεία στην Βαρσοβία κλείνει λόγω πληρότητος. Η νέα μη-κομμουνιστική κυβέρνηση της Πολωνίας, δεν επιτρέπει στους Ανατολικογερμανούς την έξοδο. 30 Σεπτεμβρίου. Ο υπουργός Εξωτερικών της Δυτικής Γερμανίας Γκένσερ ανακοινώνει από το μπαλκόνι της πρεσβείας στην Πράγα την άδεια εξόδου για τους εκεί Ανατολικογερμανούς. Με ειδικές σφραγισμένες αμαξοστοιχίες φτάνουν την 1η Οκτωβρίου, ταξιδεύοντας μέσω ΛΔΓ, στην Βαυαρία. Το ίδιο γίνεται και με τους Ανατολικογερμανούς της Βαρσοβίας. 21.000 καταλήγουν στην Δύση μέσω Ουγγαρίας και ΛΔΓ. 3 Οκτωβρίου. Η ΛΔΓ διακόπτει τις άδειες ταξιδίου χωρίς βίζα και διαβατήριο προς την Τσεχοσλοβακία. 4 Οκτωβρίου. 7.000 Ανατολικογερμανοί της Πράγας φεύγουν κι αυτοί μέσα σε σφραγισμένες αμαξοστοιχίες. 9 Οκτωβρίου. Στην πρώτη «δευτεριάτικη διαδήλωση» πάνω από 70.000 πολίτες διαδηλώνουν στην Λειψία. Τα κρατικά όργανα δεν παρεμβαίνουν. 16 Οκτωβρίου. Δεκάδες χιλιάδες στην επόμενη «δευτεριάτικη διαδήλωση» διαδηλώνουν σε Λειψία, Δρέσδη, Μαγδεμβούργο, Χάλλε, Πλάουεν και άλλες πόλεις. Στο Ανατολικό Βερολίνο είναι μόνο 3.000. 18 Οκτωβρίου. Το Π.Γ. της SED ρίχνει τον Χόνεκερ. Ο Έγκον Κρεντς γίνεται ο νέος Γ.Γ. και υπόσχεται νέο «νομοσχέδιο για τα ταξίδια πολιτών της ΛΔΓ στο εξωτερικό». 23 Οκτωβρίου. «Δευτεριάτικη διαδήλωση» με 300.000 στην Λειψία, δεκάδες χιλιάδες σε Μαγδεμβούργο, Δρέσδη, Σβέριν, Τσβίκαου, Χάλλε, Στράλσουντ, Πλάουεν, Ρόστοκ και Βερολίνο. 27 Οκτωβρίου. Η ΛΔΓ ανακοινώνει αμνηστία για όλους τους φυγάδες και για όλα τα πολιτικά αδικήματα. 1 Νοεμβρίου. Οι Ανατολικογερμανοί μπορούν και πάλι να ταξιδεύουν χωρίς διαβατήρια στην Τσεχοσλοβακία - ξαναγεμίζει η πρεσβεία της Πράγας. 4 Νοεμβρίου. Το ταξίδι μέσω Τσεχοσλοβακίας προς Βαυαρία γίνεται πλέον ανεμπόδιστα - τεράστιες ουρές στα σύνορα. Στο Βερολίνο διαδηλώνουν εκατοντάδες χιλιάδες για μία καλύτερη ΛΔΓ. 6 Νοεμβρίου. Το νέο ακόμη πιο περιοριστικό ταξιδιωτικό νομοσχέδιο χαρακτηρίζεται ως φάρσα ακόμη και από στελέχη του SED. 8 Νοεμβρίου. Από την αρχή του μήνα πάνω από 40.000 Ανατολικογερμανοί έχουν διαφύγει. 9 Νοεμβρίου.Το Π.Γ., η Κ.Ε. και η κυβέρνηση συνυπογράφουν νέο ταξιδιωτικό νόμο και τον ανακοινώνουν λίγο πριν τις 7 μ.μ. Λίγες ώρες αργότερα πέφτει το τείχος. 10 Νοεμβρίου. Τα σύνορα προς Δυτική Γερμανία ανοίγουν. Αποφασίζεται το άνοιγμα και άλλων διόδων μέχρι 14 Νοεμβρίου. 12 Νοεμβρίου. Ανακοινώνεται επισήμως το άνοιγμα των συνόρων και η ελεύθερη διέλευση του τείχους του Βερολίνου. 13 Νοεμβρίου. Ανατίθεται σχηματισμός νέας κυβερνήσεως στον νέο πρόεδρο του υπουργικού συμβουλίου Χανς Μόντρωβ. 23 Δεκεμβρίου. Από αργά το βράδυ μπορούν πλέον και όλοι οι πολίτες της Δυτικής Γερμανίας να ταξιδεύσουν χωρίς βίζα στην ΛΔΓ.