Με αφορμή το τραγικό αεροπορικό ατύχημα κατά το οποίο έχασε την ζωή του ο Πολωνός πρωθυπουργός ταξιδεύοντας με προορισμό το Κατύν, σήμερα το βράδυ στις 12.00 προβάλλεται από την τηλεόραση του ANT1 η συγκλονιστική ταινία «Κατύν» του μεγάλου Πολωνού σκηνοθέτη Αντρέι Βάιντα για την σφαγή χιλιάδων Πολωνών αξιωματικών από τους Σοβιετικούς την άνοιξη του 1940. Διαβάστε ένα... προφητικό κείμενο που δημοσιεύθηκε στην "Ελεύθερη Ωρα" της περασμένης Κυριακής.
Μνημόσυνο στο Κατίν
«Κανένα άτομο ή κοινωνία δεν μπορεί να συνεχίσει να υπάρχει χωρίς αναφορές στην ιστορία. Τα σύγχρονα γεγονότα είναι άμεσα συνδεδεμένα με το παρελθόν. Δε μπορεί κανείς να ατενίσει το μέλλον χωρίς να αποδώσει τιμές σε όσους έχουν φύγει».
Αντρέι Βάιντα
Η μαζική δολοφονία 22.500 Πολωνών, στρατιωτικών κυρίως, αλλά και διανοουμένων αιχμαλώτων πολέμου στο Κατίν από τη μυστική αστυνομία NKVD των Σοβιετικών την άνοιξη του 1940, ένα έγκλημα πολέμου με χαρακτηριστικά γενοκτονίας, αποτελεί τροχοπέδη ακόμη και σήμερα στις σχέσεις Μόσχας-Βαρσοβίας. Οι Σοβιετικοί είχαν αρχικά ρίξει την ευθύνη στους Ναζί.
Η παραδοχή όμως εκ μέρους των Ρώσων το 1990 της ευθύνης για το μαζικό αυτό έγκλημα, μπορεί να καταλάγιασε τα πάθη, όμως οι Πολωνοί δυσκολεύονται να ξεχάσουν την αιματηρή «κατάτμηση» της χώρας τους από τους κομμουνιστές και τους Ναζί συγχρόνως, αλλά και το τι ακολούθησε επί δεκαετίες στην Πολωνία, με ευθύνη της Μόσχας («για παπαγαλία των συκοφαντιών του Γκέμπελς» έκανε λόγο πέρσι ο «Ριζοσπάστης», αναφερόμενος στη ρωσική παραδοχή για τις μαζικές εκτελέσεις, ενώ αποκάλεσε τον Πολωνό πρέσβη που παρέστη στην πρώτη προβολή της ταινίας «Κατίν» στον κινηματογράφο Ιντεάλ τον Ιανουάριο του 2009 «θλιβερή σκιά», λέγοντας ότι ήταν «σε διατεταγμένη υπηρεσία» και «εκτελούσε σημαδεμένη αποστολή»).
Η ΕΣΣΔ, που συνεργάστηκε με τους Ναζί στην Πολωνία (εισέβαλαν συγχρόνως και χάραξαν μαζί τα σύνορα μόλις κατελήφθη όλη η χώρα) κατηγορούσε ψευδώς όπως αποδείχθηκε και για δεκαετίες τους Γερμανούς για τη σφαγή, πριν τελικά αναλάβει την ευθύνη η ρωσική κυβέρνηση. Όμως, το Κρεμλίνο ακόμα αρνείται να χαρακτηρίσει τη σφαγή «γενοκτονία», παρά τις σχετικές πολωνικές πιέσεις, παρά το γεγονός ότι τα έγγραφα που αποδεικνύουν τη ρωσική ευθύνη, έχουν δοθεί στη δημοσιότητα. «Επί δεκαετίες ολόκληρες οι συμπατριώτες μου ήταν αναγκασμένοι να ζουν μέσα στο ψέμα» («Βήμα», 8 Φεβρουαρίου 2009), είχε δηλώσει στο Βερολίνο ο Πολωνός σκηνοθέτης Αντρέι Βάιντα, λέγοντας επίσης αργότερα ότι «το ψέμα αυτό μας το δίδασκαν στα σχολεία, το ακούγαμε παντού», αλλά «σιγά- σιγά αρχίσαμε να σκεφτόμαστε ότι δεν μπορεί να τους σκότωσαν οι Γερμανοί, ότι έπρεπε να είναι οι Σοβιετικοί».
Στο δάσος του Κατίν, στη Δυτική Ρωσία (κοντά στο Σμολένσκ), όπου έχει ανεγερθεί μνημείο, υπάρχουν και οι τάφοι χιλιάδων Ρώσων, που έχασαν τη ζωή τους την εποχή του Μεγάλου Τρόμου, στη διάρκεια της δεκαετίας του ’30. Εκεί, στο σημείο όπου οι μαζικοί τάφοι ανακαλύφθηκαν από γερμανικά στρατεύματα το 1943, πριν από τρεις ημέρες οι πρωθυπουργοί της Ρωσίας και της Πολωνίας, Βλαντιμίρ Πούτιν και Ντόναλντ Τασκ αντίστοιχα, κατέθεσαν στέφανα στη μνήμη των Ρώσων και Πολωνών που πλήρωσαν με τη ζωή τους τις πολιτικές του Στάλιν και κάλεσαν τους λαούς τους να ξεπεράσουν τις τραυματικές εμπειρίες που στοιχειώνουν ακόμα τις διμερείς σχέσεις, σε ένα κοινό μνημόσυνο που έγραψε ιστορία.
Ο Ρώσος πρωθυπουργός κάλεσε τους Πολωνούς να μην κατηγορούν τους συμπατριώτες του και να κοιτάξουν στο μέλλον: «Δεν μπορούμε να αλλάξουμε το παρελθόν, αλλά μπορούμε να κατοχυρώσουμε και να διαφυλάξουμε την αλήθεια και αυτό αποκαθιστά την ιστορική Δικαιοσύνη. Πολωνοί και Ρώσοι ιστορικοί εργάζονται τώρα για να αποκαλύψουν την αλήθεια και να επιτρέψουν ένα άνοιγμα μεταξύ των χωρών μας».
Ο κ. Πούτιν μπορεί να μην απολογήθηκε για το μαζικό αυτό έγκλημα, αλλά έδωσε έμφαση στα κοινά βάσανα των Ρώσων και των Πολωνών αλλά και άλλων εθνοτικών ομάδων, υπό το καθεστώς του Στάλιν: «Επί δεκαετίες και με κυνικά ψέματα, προσπάθησαν να αμαυρώσουν την αλήθεια για τις εκτελέσεις στο Κατίν. Θα ήταν μια παρόμοιου είδους ψευδολογία να καταστήσουμε υπεύθυνο για αυτά τα εγκλήματα το ρωσικό λαό. Όσο δύσκολο και να είναι, πρέπει να προσπαθήσουμε να συμβιβαστούμε με την κοινή ιστορική αλήθεια και να συνειδητοποιήσουμε ότι δεν μπορούμε να συνεχίσουμε να ζούμε μόνο με το παρελθόν».
Από την πλευρά του ο Ντόναλντ Τασκ απευθυνόμενος στο Ρώσο ομόλογό του είπε «ότι οι κόγχες των ματιών όσων δολοφονήθηκαν εδώ με μια σφαίρα στο πίσω μέρος της κεφαλής μας κοιτούν σήμερα και περιμένουν να δουν αν είμαστε έτοιμοι να μετατρέψουμε αυτό το θέμα σε συμφιλίωση». Ο πραγματιστής Πολωνός πολιτικός, έχει καταβάλλει μεγάλη προσπάθεια για τη βελτίωση των σχέσεων με τη Μόσχα, παρά τα προβλήματα στις διμερείς επαφές λόγω διαφορών για το φυσικό αέριο, την αντιπυραυλική ασπίδα του ΝΑΤΟ και τη διεύρυνση της Συμμαχίας προς Ανατολάς.
Σημειωτέον ότι στη διάρκεια της τελετής, όπου τελέστηκαν επιμνημόσυνες δεήσεις από ορθόδοξους και ρωμαιοκαθολικούς ιερείς, ραβίνους και μουσουλμάνους κληρικούς, οι δύο πρωθυπουργοί φορούσαν μαύρες γραβάτες. Επίσης, μεταξύ των παριστάμενων ήταν και ο πρώην πρωθυπουργός της Πολωνίας και ηγέτης της Αλληλεγγύης, Λεχ Βαλέσα, πρωτεργάτης της ανατροπής του κομμουνιστικού καθεστώτος στη χώρα του, το 1989, αλλά και ο Πολωνός σκηνοθέτης Αντρέι Βάιντα, η πασίγνωστη ταινία του οποίου με τίτλο «Κατίν», βασισμένη στο βιβλίο του Αντρέι Μίλαρτσικ, με τίτλο «Post Mortem», προβλήθηκε πρόσφατα και στη ρωσική τηλεόραση. Ο Βάιντα, σε ηλικία 12 ετών, έχασε τον αξιωματικό πατέρα του στη σφαγή, κάτι που δεν συγχώρησε ποτέ στους «κόκκινους», καθώς κατάλαβε από νωρίς την αλήθεια. Δεν σίγησε ποτέ και γύρισε ταινίες όπως ο «Άνθρωπος από μάρμαρο» και ο «Δαντόν», στηλιτεύοντας τα φρικτά εγκλήματα του «πατερούλη» Στάλιν.
Αξίζει να σημειωθεί ότι ο πολωνικός Τύπος, που έχει στο παρελθόν στηλιτεύσει τις προσπάθειες ηρωοποίησης του εγκληματία Στάλιν από ρωσικούς κύκλους, χαιρέτισε τις δηλώσεις του Βλαντιμίρ Πούτιν, κάνοντας λόγο για μια νέα αρχή στις σχέσεις Μόσχας-Βαρσοβίας. Όπως έγινε πέρσι γνωστό, μια επιτροπή Ρώσων και Πολωνών ιστορικών αναμένεται να εκδώσει μέσα στο 2010 ένα βιβλίο που θα περιλαμβάνει μια κοινή τοποθέτηση για τα αιματηρά συμβάντα στο Κατίν. Επίσης, οι πολωνικές αρχές θα δημιουργήσουν ένα μουσείο στη Βαρσοβία αφιερωμένο στο Κατίν, που θα εγκαινιαστεί το 2012. Για να διαπιστώσετε το εθνικό ενδιαφέρον στην Πολωνία για τη σφαγή του Κατίν, αναφέρουμε ότι η ταινία του Βάιντα έκοψε 3.000.000 εισιτήρια στη χώρα, προκαλώντας παράλληλα σωρεία αντικομουνιστικών αναφορών στον τοπικό και διεθνή Τύπο.
Ο υποψήφιος του κυβερνώντος κόμματος για την προεδρία της Πολωνίας Μπρόνισλαβ Κομορόφσκι, μιλώντας στη ρωσική τηλεόραση μίλησε για «βήμα στη σωστή κατεύθυνση» εκ μέρους του Βλαντιμίρ Πούτιν, προσθέτοντας ότι «ελπίζω τα λόγια του πρωθυπουργού Πούτιν για τους Ρώσους που έπεσαν θύματα στο Κατίν να σημάνουν ότι η Ρωσία παραδέχεται το σταλινικό της παρελθόν. Αυτό θα βοηθούσε στον εκδημοκρατισμό της Ρωσίας και επίσης, θα βοηθούσε το διμερείς σχέσεις».
Νίκος Χιδίρογλου
Πηγη: ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΩΡΑ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου