Bγαίνει αυτήν την εβδομάδα στους κινηματογράφους η τελευταία ταινία του Παντελή Βούλγαρη «Ψυχή Βαθιά», η ιστορία δύο αδελφών που πολεμούν σε διαφορετικά στρατόπεδα στην διάρκεια του Συμμοριτοπόλεμου. Εμείς όμως αποφασίσαμε να παρουσιάσουμε δύο ταινίες που δείχνουν την εθνική άποψη για εκείνη την κρίσιμη περίοδο.
Η «Ελένη» του Γκατζογιάννη
Η «Ελένη» του Πήτερ Γκέητς («Μπούλιτ») μεταφέρει στην οθόνη το βιβλίο του Νίκολας Γκέητζ (Γκατζογιάννης) για την προσπάθεια της μητέρας του Ελένης να σώσει αυτόν και τις αδελφές του από το παιδομάζωμα, όταν στην διάρκεια του συμμοριτοπολέμου, οι κομμουνιστές είχαν καταλάβει το Λιά, την γενέτειρά του κοντά στα αλβανικά σύνορα.
Η ταινία κάνει συνέχεια αντίθετο μοντάζ δείχνοντας αφ' ενός τις προσπάθειες του γιου της Νίκολα (Τζων Μάλκοβιτς), καθιερωμένου ελληνοαμερικανού δημοσιογράφου να βρει στην Ελλάδα, τον φονιά της μητέρας του, 30 χρονιά μετά. Αφ' ετέρου την ζωή της πτωχής, παραδοσιακής Ελένης (Κέητ Νέλλιγκαν) που ο άνδρας της έχει φύγει στην Αμερική και μαζεύει λεφτά για να τους καλέσει κοντά του.
Παρόλο που είναι φανερό ότι η Ελένη ανήκει στην Δεξιά, η ίδια μένει μακριά από την πολιτική και σώζει τον Σπύρο, ξάδελφο της αριστερής φίλης της Κατίνας (η βραβευμένη με Όσκαρ Β! ρόλου νάνος ηθοποιός Λίντα Χάντ). Όμως αυτή η φιλανθρωπία δεν αναγνωρίζεται από τον Σπύρο, όταν επιστρέφει στο χωριό ως καπετάνιος του «Δημοκρατικού Στρατού». Αντίθετα, θα απαιτήσει από την Ελένη να δώσει την μεγάλη της κόρη στον Δημοκρατικό Στρατό. Τότε σε μια μαρτυρική σκηνή που σε κάνει να ανατριχιάσεις, η Ελένη καίει με πυρωμένο σίδερο το πόδι της κόρης της για να μην την πάρουν οι μπολσεβίκοι.
Στην δεύτερη σημαντική σκηνή της ταινίας, ο Κατής, ο πολιτικός υπεύθυνος του Δημοκρατικού Στρατού της περιοχής, θα δελεάσει με φρέσκο ψωμί και μαρμελάδα τα πεινασμένα παιδιά και τις μανάδες τους για να τα παραδώσουν στο παιδομάζωμα, τμε προορισμότην Αλβανία και την Τσεχοσλοβακία. Τότε είναι που αντιδρά η Κατίνα στον χωρισμό μανάδων και παιδιών και την διάλυση των οικογενειών. Όπως θα περίμενε κανείς, η Κατίνα βασανίζεται και εκτελείται. Την ίδια μοίρα θα έχει και η Ελένη, όταν φυγαδεύσει τον Νίκο της μαζί με άλλα παιδιά.
Περισσότερο από τα εγκλήματα των αριστερών, η ταινία δείχνει τον ιερό δεσμό μάνας και γιου, ο οποίος στο τέλος αποφασίζει να μην γίνει ο τιμωρός και εκδικητής του Κατή.
Το επικό «Γράμμος - Βίτσι» του Ηλία Μαχαίρα
Από την άλλη, το «Γράμμος -Βίτσι» του 1972, σε σκηνοθεσία του Ηλία Μαχαίρα δείχνει τον αριστερό Κάιν μιας οικογένειας εθνικοφρόνων. Κατά την διάρκεια της υποχώρησης των Γερμανών, ο Χρήστος Ρούσσης, αντάρτης του ΕΑΜ, σώζεται από το εκτελεστικό απόσπασμα από τον Σταμάτη, που παριστάνει τον συνεργάτη των Γερμανών για να σώζει πατριώτες. Αυτόν τον άνθρωπο που του έσωσε την ζωή, ο Χρήστος θα τον κατηγορήσει για προδότη, ενώ δεν θα διστάσει να απειλήσει με το όπλο του και την ίδια την μάνα του.
Η ταινία μπορεί να αποκαλείται «Γράμμος -Βίτσι», αλλά δείχνει όλη την κομμουνιστική επιβολή από την Απελευθέρωση μέχρι το 1949, με καλύτερη επική σκηνή, αυτή της μάχης του Μακρυγιάννη, του Ελληνικού Αλκαθάρ.
Εντύπωση προκαλεί η σκηνή όπου ο Άρης Βελουχιώτης βγάζει το πιστόλι του και απειλεί «Ας τολμήσει κανείς να μην ανέβει (στο βουνό) και θα μιλήσει αυτό. Όλοι ξέρουν την γλώσσα του .... Θα τους σαρώσουμε όλους και τους εχθρούς και τους φασίστες». Όμως η καλύτερη σκηνή είναι αυτή του στρατοδικείου, όπου ο Χρήστος ως δικαστής πρέπει να δικάσει τον Μανώλη, τον φίλο της αδελφής του, αλλά και τον ίδιο τον αδελφό του. Υπ' όψιν ότι υπάρχει προαποφασισμένη ετυμηγορία και «οργισμένο» πλήθος που ζητά το θάνατο των «προδοτών του λαού».
Ο πρώτος, αρνούμενος να δικαστεί από μια ληστοσυμμορία αρπάζει το πιστόλι ενός συμμορίτη και σκοτώνει τον Ρώσσο κομμουνιστή που συμμετέχει στο στρατοδικείο, για να πέσει μετά από τα κόκκινα πυρά. Ο Γιώργος καλεί τον αδελφό του να μην γίνει Κάιν, πράγμα που δυστυχώς δεν γίνεται, ακόμα και μετά την εμφάνιση της μάνας (Ιβύα Λιβυκού). Στην τελευταία σκηνή θα αμφισβητήσει την ιδεολογία του για να επέμβει ο κλασσικός αριστερός διανοούμενος για να του υπενθυμίσει ότι ο πολιτικός αγώνας στέκεται πάνω από την οικογένεια.
Υπ' όψιν ότι όταν την ανοιξη το «Γράμμος- Βίτσι» ενώ παιζόταν από τον Δημοτικό Σταθμό Θεσσαλονίκης, διακόπηκε η προβολή του, κατόπιν παρέμβασης του ΚΚΕ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου