Ποιος είναι ο μέγιστος συνθέτης κινηματογραφικής μουσικής της τελευταίας πεντηκονταετίας; Για δεκάδες σκηνοθέτες από τον Ζαν Λυκ Γκοντάρ στον Κλιντ Ήστγουντ και για τραγουδιστές από τον μακαρίτη Φρανκ Σινάτρα στην Μπάρμπρα Στράιζαρντ η απάντηση είναι μόνο μία: ο Μισέλ Λεγκράν (Μichel Legrand ή Michel Le Grand, όπως το γράφουν οι φανατικοί οπαδοί του). Αυτός ο μέγιστος συνθέτης των σάουντρακ θα βρίσκεται στις 1 Αυγούστου στον λόφο της Σάνης στην Χαλκιδική μαζί με το τρίο του και την ποπ ντίβα της δεκαετίας του ’80 Άλισον Μουαγιέ για να μας χαρίσουν μια βραδιά με επιτυχίες όπως αριστουργηματικό «The Windmills of Your Mind» για την «Υπόθεση Τόμας Κράουν» (1968), που υπήρξε αναπόσπαστο κομμάτι της αναβίωσης του λάουντζ (ή της ελαφριάς μουσικής) στην δεκαετία του ’90.
Πολύ πριν όμως γράψει αυτό το αριστουργηματικό σάουντρακ για την ταινία του Νόρμαν Τζιούισον, ο Μισέλ Λεγκράν (1932-) υπήρξε ένα παιδί-θαύμα που σε ηλικία εννιά χρονών σπούδαζε πιάνο με την μεγάλη Νάντια Μπουλανζέ, ενώ μπορούσε άνετα να παίξει άλλα δώδεκα όργανα. Ήταν ένας έφηβος που λάτρευε την τζαζ και, και που στο μέλλον θα την συνδύαζε με την ελαφριά μουσική που ήξερε από τον πατέρα του Ραιημόν Λεγκράν, γνωστό διευθυντή ορχήστρας του είδους.
Σε ηλικία μόλις 20 χρονών θα έβλεπε το ντεμπούτο του «I Love Paris» (Columbia) με γνωστά τραγούδια για την Πόλη του Φωτός και τον Μάιλς Ντέηβις στην τρομπέτα να πουλάει 8 εκατομμύρια αντίτυπα και να μετατρέπεται σε ένα κλασσικό άλμπουμ του easy listening (δηλαδή της ελαφριάς μουσικής). Ενώ το 1955 ο μεγάλος Μωρίς Σεβαλιέ θα του προσφέρει την θέση του μουσικού διευθυντή στην ορχήστρα του και θα τον πάρει μαζί του στην τουρνέ στις Ηνωμένες Πολιτείες. Εκεί ο Λεγκράν θα εκμεταλλευτεί τις μεγάλες πωλήσεις των δίσκων του για να ηχογραφήσει το «Legrand Jazz» με το λαμπρότερο καστ που θα μπορούσε να υπάρξει: Μάιλς Ντέηβις (τρομπέτα), Τζων Κολτρέην (άλτο σαξόφωνο), Μπιλ Έβανς (πιάνο) Μπεν Γουέμπστερ (τενόρο σαξόφωνο), Φιλ Γουντς (άλτο σαξόφωνο), Χανκ Τζόουνς (πιάνο) και Αρτ Φάρμερ (τρομπέτα).
Στα τέλη της δεκαετίας του ’50 ξεσπά η νουβέλ βαγκ και ο Λεγκράντ γράφει μουσική για την «Λόλα» του Ζακ Ντεμύ και τρεις ταινίες του Γκοντάρ: «Ζούσε την Ζωή της», «Η Γυναίκα είναι πάντα γυναίκα» και «Χωριστή Συμμορία» (η αγαπημένη του υπογράφοντα). Όμως το πραγματικό «μπαμ» στην καριέρα του Λεγκράν ήλθε το 1964 όταν έγραψε την διάσημη μουσική για τις «Ομπρέλες του Χερβούργου» του Ζακ Ντεμύ, ένα μιούζικαλ με πρωταγωνίστρια την Κατρίν Ντενέβ όπου όλοι οι διάλογοι τραγουδιόταν και δεν υπήρχαν χορευτικά νούμερα. Μια πικρή ιστορία αγάπης ανάμεσα στην 17χρονη Ζενεβιέν που ζει με την χήρα μητέρα της που έχει ένα μαγαζί με ομπρέλες στην πόλη του Χερβούργου και τον 20χρονο μηχανικό αυτοκινήτων Γκυ. Πριν φύγει για να υπηρετήσει την θητεία του στην Αλγερία θα κάνουν έρωτα. Εκείνη θα μείνει έγκυος και η μητέρα της θα την πείσει να παντρευτεί ένα μεγαλύτερο της έμπορο κοσμημάτων που είναι ερωτευμένος μαζί της και δεν έχει αντίρρηση να μεγαλώσει το παιδί ενός άλλου μακριά από το Χερβούργο Μια ταινία που υπήρξε αναπόσπαστο κομμάτι μιας γενιάς.
«Οι Ομπρέλες του Χερβούργου» δεν είχαν απογόνους και ο Λεγκράν έγραψε τραγούδια όπως το «I Will Wait for You» που ερμηνεύθηκε από δεκάδες αστέρια της ποπ. Ενώ το 1967 θα έγραφε μουσική για ένα ακόμα μιούζικαλ του Ντεμύ τις «Δεσποινίδες του Ροσερφώ».
Τώρα ο Μισέλ Λεγκράν απολάμβανε το κύρος ενός Μπερτ Μπάκαρα και ενός Τζων Μπάρυ. Έτσι ο Νόρμαν Τζιούισον θα του ζητούσε να γράψει μουσική για την «Υπόθεση Τόμας Κράουν», μια ταινία που θα γινόταν η επιτομή του «κουλ» της δεκαετίας του ’60 σε ένα κόσμο που άλλαζε. Η ταινία είχε τον Στηβ Μακ Κουήν ως βαριεστημένο πλέιμποϊ που οργανώνει ληστείες και την Φαίη Ντάναγουεϊ ως την ασφαλίστρια που τον κυνηγάει στις μεγαλύτερες ομορφιές τους και ντυμένη με τα πιο κυριλάτα ρούχα. Επ’ ευκαιρίας, η ταινία έχει επανεκδοθεί στους θερινούς κινηματογράφους και αξίζει να την δείτε. Το αποτέλεσμα ήταν ένα εκπληκτικό αισθησιακό τζαζ σάουντρακ με ποπ αίσθηση για να ταιριάζει στους ήρωες, που ανάγκασε τον Τζιούισον να κάνει το μοντάζ έχοντας υπόψη την μουσική και όχι το ανάποδο. Αυτό θα γινόταν για πρώτη και μοναδική φορά στα κινηματογραφικά χρονικά.
Καλύτερο δείγμα το «The Chess Game» για την κλασσική σκηνή της παρτίδας σκάκι ανάμεσα στους δύο ήρωες. Η σκηνή αρχίζει με το απαλό κτύπημα μιας κιθάρας, ενός χάρπσικορντ και μιας άρπας που δίνουν τη αίσθηση να αιωρούνται ώστε να δώσουν την ευκαιρία στα κρουστά που μπαίνουν πρώτα απαλά και μετά γρήγορα για να δημιουργήσουν μια ερωτική ατμόσφαιρα, όπου πνευστά και έγχορδα προσπαθούν να κατευθύνουν την σκηνή.
Στο «Playing Field» ο Λεγκράν χρησιμοποιεί όρθιο μπάσσο και γρήγορο πιάνο έγχορδα για να δώσει μια αίσθηση ευφορίας ανάμεσα στο ζευγάρι, πριν η επαγγελματική φύση τους οδηγήσει στην κρίση. Ενώ το «Doubting Thomas» είναι ένα κομμάτι μελωδικής τζαζ όπου τα πνευστά παίζουν μια πιο μελαγχολική εκδοχή του βασικού ερωτικού θέματος προϊδιάζοντας το τέλος. Ένα από τα απόλυτα σαουντρακς όλων των εποχών που κέρδισε Όσκαρ καλύτερου τραγουδιού για το «The Windmills of Your Mind» τραγουδισμένο από τον Νόελ Χάρισον, ενώ ο Λεγκράν θα κέρδιζε το Όσκαρ καλύτερου μουσικού σκορ.
Θα ακολουθούσαν τα σάουντρακ για τις ταινίες «Σταθμός Ζέμπρα», «Η Πισίνα» με το ζευγάρι Αλαίν Ντελόν και Ρόμυ Σνάιντερ, βασισμένη στο «Ταλαντούχο κύριο Ρίπλεϋ» της Πατρίτσια Χάϊσμιθ, καθώς και τα «Ανεμοδαρμένα Ύψη». Για το «Happy Ending» για το οποίο έγραψε το «What Are You Doing for the Rest of Your Life?» Ένα τραγούδι που ήταν υποψήφιο για Όσκαρ καλύτερου τραγουδιού και που ερμηνεύθηκε από πλειάδα καλλιτεχνών, όπως ο Φρανκ Σινάτρα, ο Τζώνυ Μάθις, η Τζούλι Άντριους, η Σίρλεϋ Μπάσσεϋ, η Πέγκυ Λη, η Ντάστυ Σπρίνγκφηλντ, η Μπάρμπαρα Στρέιζαντ και ο Άντυ Γουΐλιαμς.
Το 1971 θα κέρδιζε το δεύτερο του Όσκαρ για την συναισθηματική μελαγχολική μουσική για το «Καλοκαίρι του ‘42» του Ρόμπερτ Μάλλιγκαν. Ο Μισέλ Λεγκράν θα ήταν δημοφιλής στο Χόλυγουντ, χάρη σε μουσικές για ταινίες όπως «Η Κυρία Τραγουδά τα Μπλουζ» μία βιογραφία της Μπίλυ Χολινταίη με την Νταϊάνα Ρος, οι «Τρεις Σωματοφύλακες» (1973) του Ρίτσαρντ Λέστερ και το «Ατλάντικ Σίτυ» (1980) του Ρόμπερτ Άλτμαν. Αλλά αυτό θα το έκανε με τους δικούς του όρους και χωρίς καλλιτεχνικούς συμβιβασμούς. Ενώ παράλληλα θα διατηρούσε την τζαζ του καριέρα με άλμπουμς όπως το «Shelly Manne Hole» με τον μπασίστα Ραίη Μπράουν και τον ντράμερ Σέλλυ Μάννυ (1968) και δύο συνεργασίες με τον Φιλ Γουντς στα «Jazz Le Grand» (1978) και «After the Rain» (1982). Τέλος το 1992 θα ηχογραφούσε ένα άλμπουμ με τον βιολιστή Στέφαν Γκραπέλι.
Εδώ να πούμε ότι ο Λεγκράν ήταν υποψήφιος για καλύτερη μουσική για δύο τηλεοπτικές σειρές: το «Μια γυναίκα που την έλεγαν Γκόλντα» (1981), μια βιογραφία της Γκόλντα Μέηερ με την Ίνγκριντ Μπέργκμαν και το «Τραγούδι του Μπράϊαν» (1982) με τον Τζέημς Κάαν.
Το 1983 θα ήταν η χρονιά του τρίτου Όσκαρ για το «Γιεντλ» της Μπάρμπαρα Στρέιζαντ. Βασισμένη σε μια ιστορία του Άιζαακ Μπάσεβις Σίνγκερ, η ταινία περιγράφει την ιστορία της Γιεντλ, μιας Πολωνο-Εβραιοπούλας με αγορίστικα χαρακτηριστικά που θα ντυθεί με αγορίστικα ρούχα για να μπορέσει να μπει στην Ιερατική Σχολή. Η ταινία ήταν όνειρο ζωής για την Στρέιζαντ που ήταν και παραγωγός της ταινίας και ο Λεγκράντ της έγραψε μερικά από τα καλύτερα κομμάτια της καριέρας της. Στο σάουντρακ υπήρχαν κομμάτια γεμάτα αγωνία («Where Is It Written?», «Tomorrow Night»), ευφορία («This Is One of These Moments») και αισθησιασμό («The Way You Make Me Feel»). Ενώ περιείχε το «Papa Can You Hear Me?» που έγινε ένα από τα πιο χαρακτηριστικά τραγούδια της Στρέιζαντ. Όμως το «Γιεντλ» σήμανε το τέλος της σχέσης του Λεγκράν με το Χόλυγουντ και τα 25 τελευταία χρόνια γράφει μουσική κυρίως για γαλλικές ταινίες.
Ο Λεγκράν θα βρίσκεται στον λόφο της Σάνης στην Χαλκιδική με το τρίο του και την Άλισον Μουαγιέ για να μας υπενθυμίσει την μεγάλη καριέρα του. H συναυλία είναι μέρος του αφιερώματος «Music on Film vs Film in music» και γίνεται σε συνεργασία με το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης για τα 50 χρόνια του. Πριν από την συναυλία θα του απονεμηθεί ο Χρυσός Αλέξανδρος για την προσφορά του από την διευθύντρια του Φεστιβάλ Δέσποινα Μουζάνη. Επίσης θα υπάρχει μια σειρά από προβολές από ταινίες για τις οποίες ο Λεγκράν έγραψε μουσική. Αυτές είναι οι «Ομπρέλες του Χερβούργου» του Ζακ Ντεμύ στις 30 Ιουλίου, η «Πισίνα» του Ζακ Νταριέρ στις 31 Ιουλίου και η «Λόλα» του Ζακ Ντεμύ στις 2 Αυγούστου. Όλες οι προβολές θα γίνουν στο σινεμά «Ορφέας» στις 23:30.
Του Γιωργου Πισσαλιδη
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου