| του Γιάννη Κολοβού * |
 |
) Φωτογραφία από τις εκλογές της 4ης Οκτωβρίου 2009. |
Οι βουλευτικές εκλογές του περασμένου Οκτωβρίου αποτέλεσαν ένα ορόσημο για την Ριζοσπαστική Δεξιά στην χώρα μας, αλλά και για το κόμμα που την εκφράζει, τον Λαϊκό Ορθόδοξο Συναγερμό. Το ορόσημο έγκειται στο ότι, με την επιτυχή παρουσία του και σε αυτήν την εκλογική αναμέτρηση, ο ΛΑ.Ο.Σ. «έγραψε ιστορία» καθιστάμενος το πρώτο κόμμα που προήλθε από τα δύο κόμματα εξουσίας (ΝΔ και ΠΑΣΟΚ) και το οποίο κατόρθωσε να εξασφαλίσει την είσοδό του στο Κοινοβούλιο σε δύο διαδοχικές εκλογικές αναμετρήσεις. Κάτι τέτοιο δεν πέτυχε ούτε η ΔΗΑΝΑ, ούτε η ΠΟΛΑΝ, ούτε το ΔΗΚΚΙ. Αντιθέτως, τα κόμματα αυτά μετά από μία θητεία στο Κοινοβούλιο παρήκμασαν και, τελικώς, εξαφανίσθηκαν από το πολιτικό σκηνικό. Αυτό όχι μόνο δεν συνέβη με τον ΛΑ.Ο.Σ. αλλά, αντιθέτως, εκείνος ενίσχυσε την θέση του, όπως δείχνουν τα συγκριτικά στοιχεία των βουλευτικών εκλογών του 2007 και του 2009.
| 2009 | 2007 | Ποσοστιαία Μεταβολή | |||||
| Ποσοστό | Ψήφοι | Ποσοστό | Ψήφοι | Διαφορά | Ποσοστό | Ψήφους | |
| ΠΑΣΟΚ | 43,92% | 3.012.373 | 38,10% | 2.727.279 | 285.094 | 15,3% | 10,5% |
| Νέα Δημοκρατία | 33,48% | 2.295.967 | 41,84% | 2.994.979 | -699.012 | -20,0% | -23,3% |
| ΚΚΕ | 7,54% | 517.154 | 8,15% | 583.750 | -66.596 | -7,5% | -11,4% |
| ΛΑ.Ο.Σ. | 5,63% | 386.152 | 3,80% | 271.809 | 114.343 | 48,2% | 42,1% |
| ΣΥΡΙΖΑ | 4,60% | 315.627 | 5,04% | 361.101 | -45.474 | -8,7% | -12,6% |
| Οικολόγοι Πράσινοι | 2,53% | 173.449 | 1,05% | 75.502 | 97.947 | 141,0% | 129,7% |
Όπως φαίνεται και από τον παραπάνω πίνακα, ο ΛΑ.Ο.Σ. ήταν το μόνο κοινοβουλευτικό κόμμα της ελάσσονος αντιπολίτευσης που αύξησε το ποσοστό και τις ψήφους του. Αυτό, μάλιστα, το πέτυχε σε τέτοιο βαθμό ώστε οι ψήφοι που έλαβε ξεπερνούν σε απόλυτο αριθμό εκείνες των ευρωεκλογών του περασμένου Ιουνίου (366.615). Δηλαδή, η δύναμή του μέχρι τώρα αυξάνεται από αναμέτρηση σε αναμέτρηση. Αξίζει να «ακτινογραφηθεί» η επίδοση αυτή του ΛΑ.Ο.Σ. ώστε να εντοπισθούν τα ισχυρά σημεία αλλά και οι αδυναμίες του συγκεκριμένου κόμματος.
Οι συνθήκες που επικρατούσαν κατά τον χρόνο προκήρυξης αυτού του εκλογικού αιφνιδιασμού εμπεριείχαν και θετικές αλλά και αρνητικές παραμέτρους για τον ΛΑ.Ο.Σ. Οι θετικές ήταν:
- το αίσθημα αισιοδοξίας και θετικής προοπτικής για τον ΛΑ.Ο.Σ. μετά την πολύ επιτυχημένη παρουσία στις πρόσφατες ευρωεκλογές
- η επιτυχημένη κοινοβουλευτική παρουσία του κόμματος, το οποίο αναγνωριζόταν από την Κοινή Γνώμη ως το καλύτερο κόμμα της αντιπολίτευσης – καλύτερο ακόμα και από το ΠΑΣΟΚ (!) [δες σχετικό εύρημα της Public Issue – Καθημερινή 11/9/2009]
- η μεγάλη αποσυσπείρωση των ψηφοφόρων της ΝΔ, η οποία είχε γίνει αισθητή ήδη από τις ευρωεκλογές
- η γενικευμένη αίσθηση που επικρατούσε σε όλο το εκλογικό σώμα – αλλά κυρίως μεταξύ των ψηφοφόρων της ΝΔ – ότι η ΝΔ θα έχανε τις εκλογές και μάλιστα με διαφορά
- η μεγάλη απογοήτευση των εκλογέων από την κυβερνητική θητεία της ΝΔ
Από την άλλη, όμως, υπήρχαν και αρνητικές παράμετροι που καθιστούσαν το έργο του ΛΑ.Ο.Σ. δυσχερέστερο:
- η θεματολογία της συγκεκριμένης εκλογικής αναμέτρησης, η οποία είχε τεθεί από το σχετικό διάγγελμα του πρωθυπουργού, αφορούσε κυρίως την οικονομία και άρα δεν ήταν προνομιακή για τον ΛΑ.Ο.Σ., όπως ήταν η αντίστοιχη των ευρωεκλογών όπου τις τελευταίες μέρες το θέμα της παράνομης μετανάστευσης είχε ανέβει στην προεκλογική θεματολογία. Αξίζει να σημειωθεί ότι τον Σεπτέμβριο του 2009 η μετανάστευση θεωρούνταν ως ένα από τα σημαντικά προβλήματα της χώρας μόλις από το 2% της Κοινής Γνώμης, όταν το αντίστοιχο ποσοστό τον Ιούλιο του 2009 ήταν 10% [δες σχετικό εύρημα της Public Issue – Καθημερινή 11/9/2009]. Αυτό, βεβαίως, οφείλεται σε σημαντικό βαθμό στην απουσία - κατά την προεκλογική περίοδο - περιστατικών αντίστοιχων με τις ταραχές που έλαβαν χώρα κατά τα τέλη του περασμένου Μαΐου στο κέντρο της Αθήνας μεταξύ εκατοντάδων μουσουλμάνων μεταναστών και δυνάμεων της αστυνομίας
- το δίλημμα που έθετε η ΝΔ προς τους δυσαρεστημένους ψηφοφόρους της περί επανόδου του ΠΑΣΟΚ στην εξουσία
- η απουσία μία «ηχηρής» μεταγραφής από τον χώρο της ΝΔ προς τον ΛΑ.Ο.Σ. – με την εξαίρεση εκείνης του πρώην διοικητή της ΕΥΠ πρέσβυ Ιωάννη Κοραντή
Με αυτά τα δεδομένα η κατά 42% αύξηση των ψήφων υπέρ του ΛΑ.Ο.Σ. σε σύγκριση με τις βουλευτικές εκλογές του 2007 και η συνακόλουθη ενίσχυση της κοινοβουλευτικής του παρουσίας, η οποία ανήλθε στους 15 βουλευτές, αποτελούν ένα σημαντικό επίτευγμα για το κόμμα. Αξιοσημείωτο είναι και το γεγονός ότι από τους 10 βουλευτές που εξελέγησαν με τον ΛΑ.Ο.Σ. το 2007, οι εννέα επανεξελέγησαν. Αυτό αποδεικνύει την αποδοχή και την επιβράβευση της κοινοβουλευτικής παρουσίας του κόμματος από τους ψηφοφόρους του.
Κατά τις βουλευτικές εκλογές του 2009 η δύναμη του δικομματισμού καταγράφηκε ως η χαμηλότερη των τελευταίων 30 ετών (77,4%), ενώ η αποχή ήταν υψηλή και έφθασε το 29,08%. Η δύναμη του ΛΑ.Ο.Σ. αυξήθηκε και στις 13 Διοικητικές Περιφέρειες της χώρας με μεγαλύτερη αύξηση στην Ανατολική Μακεδονία & Θράκη (Αυγή, 11/10/2009). Επιπλέον, σε 12 Εκλογικές Περιφέρειες ο ΛΑ.Ο.Σ. αναδείχθηκε τρίτο κόμμα. Αυτές ήταν οι εξής:
| Περιφέρεια | Ποσοστό |
| Αττικής | 8,23% |
| Δράμας | 6,33% |
| Καβάλας | 6,01% |
| Έβρου | 5,92% |
| Λακωνίας | 5,57% |
| Πέλλας | 5,51% |
| Χαλκιδικής | 5,49% |
| Πιερίας | 5,34% |
| Σερρών | 5,33% |
| Κορινθίας | 5,28% |
| Καστοριάς | 4,46% |
| Δωδεκανήσου | 4,10% |
Οι Εκλογικές Περιφέρειες στις οποίες το ποσοστό του ΛΑ.Ο.Σ. καταγράφηκε πάνω από το πανελλαδικό ποσοστό ήταν οι εξής:
| Περιφέρεια | Θέση | Ποσοστό |
| Α' Θεσσαλονίκης | 4 | 8,26% |
| Αττικής | 3 | 8,23% |
| Α' Αθηνών | 5 | 7,59% |
| Β' Πειραιώς | 4 | 7,59% |
| Α' Πειραιώς | 4 | 7,56% |
| Β' Θεσσαλονίκης | 4 | 7,47% |
| Β' Αθηνών | 5 | 7,28% |
| Κιλκίς | 4 | 6,39% |
| Δράμας | 3 | 6,33% |
| Βοιωτίας | 4 | 6,18% |
| Ημαθίας | 4 | 6,14% |
| Καβάλας | 3 | 6,01% |
| Εύβοιας | 4 | 6,01% |
| Έβρου | 3 | 5,92% |
| Μαγνησίας | 4 | 5,82% |
| Λάρισας | 4 | 5,70% |
Η επιτυχία αυτή του ΛΑ.Ο.Σ. δεν οφείλεται στην «υπερπροβολή» του από τους τηλεοπτικούς σταθμούς, καθώς από τα στοιχεία του ΕΣΡ δεν προκύπτει, ούτε γι’ αυτήν την εκλογική αναμέτρηση, κάτι τέτοιο. Σύμφωνα με τις μετρήσεις του ΕΣΡ κατά την προεκλογική περίοδο, η ποσοστιαία παρουσίαση των πολιτικών κομμάτων της ελάσσονος αντιπολίτευσης στα κεντρικά δελτία ειδήσεων ανά τηλεοπτικό σταθμό είχε ως εξής (Ελευθεροτυπία, 14/10/2009):
| ΚΚΕ | ΣΥΡΙΖΑ | ΛΑ.Ο.Σ. | Οικολόγοι-Πράσινοι | |
| Alpha | 13,9% | 9% | 8,6% | 3,8% |
| Alter | 8,7% | 12,1% | 6,2% | 2,1% |
| ANT1 | 7,5% | 6% | 4,6% | 1,8% |
| Mega | 7,4% | 9,7% | 3,3% | 2,4% |
| NET | 11,9% | 7,8% | 7,1% | 3,8% |
| ΣΚΑΪ | 2,5% | 5,2% | 1,6% | 2% |
| Star | 7,7% | 9,7% | 3,7% | 1,2% |
Σύμφωνα με τα στοιχεία του exit poll της VPRC τα κοινωνικοδημογραφικά χαρακτηριστικά των ψηφοφόρων του κόμματος είναι τα εξής:
| Κατηγορία | % |
| Επικράτεια | 5,63 |
| Φύλο | |
| Άνδρες | 7 |
| Γυναίκες | 4 |
| Ηλικιακή κατηγορία | |
| 18-24 ετών | 8 |
| 25-34 ετών | 9 |
| 35-44 ετών | 9 |
| 45-54 ετών | 5 |
| 55-64 ετών | 4 |
| 65 ετών και άνω | 3 |
| Εκπαίδευση | |
| Κατώτερη | 3 |
| Μέση | 7 |
| Ανώτερη | 6 |
| Ενεργός/Μη-ενεργός πληθυσμός | |
| Ενεργοί | 7 |
| Άνεργοι | 8 |
| Μη-ενεργοί | 4 |
| Απασχόληση | |
| Εργοδότες/Επιχειρηματίες | 4 |
| Αγρότες/Κτηνοτρόφοι/Ψαράδες | 5 |
| Ελεύθεροι Επαγγελματίες | 10 |
| Επαγγελματίες/Βιοτέχνες | 8 |
| Μισθωτοί Δημόσιου Τομέα | 4 |
| Μισθωτοί Ιδιωτικού Τομέα | 9 |
| Άνεργοι | 8 |
| Νοικοκυρές | 4 |
| Συνταξιούχοι Δημόσιου Τομέα | 4 |
| Συνταξιούχοι Ιδιωτικού Τομέα | 4 |
| Φοιτητές/Σπουδαστές/Μαθητές/Φαντάροι | 6 |
| Πολιτική Αυτοτοποθέτηση (Α/Δ) | |
| Αριστερά | 1 |
| Κέντρο | 7 |
| Δεξιά | 8 |
| Αυτά δεν σημαίνουν τίποτα | 7 |
| ΔΓ/ΔΑ | 9 |
Από τα στοιχεία αυτά προκύπτει ότι οι ψηφοφόροι του κόμματος είναι κυρίως άνδρες, νέοι σε ηλικία, αρκετά μορφωμένοι και ανήκουν στο δυναμικό και παραγωγικό κομμάτι της κοινωνίας.
Σύμφωνα με το ίδιο exit poll η συσπείρωση των ψηφοφόρων του ΛΑ.Ο.Σ. των βουλευτικών εκλογών του 2007 ήταν χαμηλή και οι επιλογές τους στις βουλευτικές εκλογές του 2009 ήταν οι εξής:
| ΛΑ.Ο.Σ. | 60% (συσπείρωση) |
| ΝΔ | 18% |
| ΠΑΣΟΚ | 14% |
| ΣΥΡΙΖΑ | 2% |
| ΚΚΕ | 1% |
| Οικολόγοι-Πράσινων | 3% |
| Λοιποί | 2% |
Προς τον ΛΑ.Ο.Σ. μετακινήθηκε από τους ψηφοφόρους των άλλων κομμάτων του 2007:
| ΝΔ | 7% |
| ΠΑΣΟΚ | 1% |
| ΚΚΕ | 1% |
| ΣΥΡΙΖΑ | 1% |
| Οικολόγοι-Πράσινοι | 7% |
Με βάση τα στοιχεία αυτά προκύπτει ο παρακάτω πίνακας:
| Προέλευση ψηφοφόρων ΛΑ.Ο.Σ. 2009 | Ποσοστό επί του συνόλου |
| ΠΑΣΟΚ | 6,6% |
| Νέα Δημοκρατία | 50,5% |
| ΚΚΕ | 1,4% |
| ΛΑ.Ο.Σ. | 39,3% |
| ΣΥΡΙΖΑ | 0,9% |
| Οικολόγοι-Πράσινοι | 1,3% |
Από τα στοιχεία του πίνακα αυτού προκύπτει ότι οι μισοί ψηφοφόροι του ΛΑ.Ο.Σ. κατά τις βουλευτικές εκλογές του 2009 προήλθαν από την ΝΔ, ενώ άλλοι τέσσερις στους δέκα είναι «παλιοί» ψηφοφόροι του κόμματος. Αξιοσημείωτη είναι η εισροή προς τον ΛΑ.Ο.Σ. από το ΠΑΣΟΚ, ενώ πολύ μικρότερες σε απόλυτους αριθμούς είναι οι εισροές από τα υπόλοιπα κόμματα. Όπως εύστοχα επισημαίνει ο εκλογικός αναλυτής Τάκης Καφετζής: «Ένα μέρος [των ψηφοφόρων της ΝΔ του 2007], κατευθύνθηκε, και πάλι αυτή την φορά, σταθερά προς το κόμμα του κ. Καρατζαφέρη. Ο αρχηγός του ΛΑ.Ο.Σ. βλέπει να αυξάνονται τα δικά του «ποσοστά συνιδιοκτησίας στην δεξιά πολυκατοικία» (για να δανειστώ την επιτυχημένη διατύπωση του Ηλία Νικολακόπουλου, στα ΝΕΑ της 3ης Οκτωβρίου). Αυτό το στρώμα των ψηφοφόρων ανήκει στην ανανεούμενη παράδοση της «πραγματικής Δεξιάς», που λίγες ημέρες πριν από τις εκλογές την διεκδίκησε ο αρχηγός του ΛΑ.Ο.Σ., αυτοτοποθετούμενος στην «ΝΔ του Αβέρωφ»» (Ελευθεροτυπία, 6/10/2009).
Η προαναφερθείσα ανάλυση καταδεικνύει ότι ισχυρό σημείο του κόμματος αποτελεί η δυνατότητά του να λειτουργεί ως υποδοχέας σημαντικού τμήματος των δυσαρεστημένων ψηφοφόρων της ΝΔ, η οποία αποτελεί την κύρια δεξαμενή νέων ψηφοφόρων υπέρ του ΛΑ.Ο.Σ. Αντιστοίχως, σημείο αδυναμίας του ΛΑ.Ο.Σ. είναι το γεγονός ότι το εκλογικό του σώμα δεν είναι σταθεροποιημένο. Αυτό φαίνεται από την χαμηλή συσπείρωση των ψηφοφόρων του του 2007. Ενδεικτικό της «προβληματικότητας» του σημείου αυτού είναι το γεγονός ότι η συσπείρωση των ψηφοφόρων του ΛΑ.Ο.Σ. (60%) είναι μεγαλύτερη μόνο από την αντίστοιχη των ψηφοφόρων του ΣΥΡΙΖΑ (55%) και των Οικολόγων-Πράσινων (49%). Όταν, λοιπόν, η συσπείρωση ενός κόμματος που έχει μία επιτυχημένη κοινοβουλευτική παρουσία και κανένα εμφανές πρόβλημα συνοχής είναι σχετικά συγκρίσιμη με την συσπείρωση κομμάτων με σημαντικά εσωτερικά προβλήματα (ΣΥΡΙΖΑ) και νέων κομμάτων με «ρευστή» ακόμα ταυτότητα (Οικολόγοι-Πράσινοι), αυτό θα πρέπει να αποτελέσει σημείο σημαντικού προβληματισμού. Αξίζει χαρακτηριστικά να αναφερθεί ότι η συσπείρωση της ΝΔ έφθασε το 77%, ενώ εκείνη του ΚΚΕ το 80%.
Θα πρέπει, λοιπόν, η ηγεσία του ΛΑ.Ο.Σ. να ζητήσει από μία εταιρεία που ειδικεύεται σε ποιοτικές έρευνες Κοινής Γνώμης να διερευνήσει (μέσω focus groups ή άλλων μεθόδων) τους λόγους για τους οποίους τέσσερις στους δέκα ψηφοφόροι του κόμματος του 2007 δεν προτίμησαν τον ΛΑ.Ο.Σ. το 2009, παρά την επιτυχημένη κοινοβουλευτική του παρουσία. Επιπλέον, μία αντίστοιχη έρευνα θα μπορούσε να μελετήσει το γιατί ψηφοφόροι της ΝΔ του 2007 – ειδικά εκείνοι που αυτοχαρακτηρίζονται ως «δεξιοί» - προτίμησαν κάτι άλλο (π.χ. να ξαναψηφίσουν ΝΔ ή να απέχουν) και όχι να ψηφίσουν υπέρ του ΛΑ.Ο.Σ. Τα ευρήματα τέτοιων ερευνών θα είναι πολύ ενδιαφέροντα και τα στελέχη του ΛΑ.Ο.Σ. θα πρέπει να τα μελετήσουν με πολλή προσοχή, καθώς οι επόμενες βουλευτικές εκλογές δεν θα είναι εύκολη υπόθεση. Η ΝΔ θα έχει έναν νέο αρχηγό και επιπλέον, ως αντιπολίτευση πιά, θα μπορεί εύκολα να εμφανισθεί «αυστηρή» σε θέματα εξωτερικής πολιτικής, μετανάστευσης και δημόσιας τάξης και ασφάλειας. Έτσι, το έργο της ΝΔ να επανασυσπειρώσει τους ψηφοφόρους της και να αντιστρέψει τις διαρροές της προς τον ΛΑ.Ο.Σ. θα είναι ενδεχομένως πιο εύκολο.
Όπως έχουμε επισημάνει και σε αντίστοιχες προηγούμενες αναλύσεις (δες π.χ. σχετικό άρθρο για τις ευρωεκλογές του περασμένου Ιουνίου), η επιδίωξη του ΛΑ.Ο.Σ. θα πρέπει να είναι η «ιδεολογικοποίηση» της υπέρ του ψήφου. Αυτό επιτυγχάνεται μέσω της πολιτικής και προγραμματικής σαφήνειας και της παρουσίασης ιδεολογικών προταγμάτων τα οποία θα κάνουν τους ψηφοφόρους διαμαρτυρίας να αισθανθούν κοντά ή και να ταυτισθούν με τις ιδεολογικές αρχές και με τις πολιτικές προτάσεις του κόμματος και επομένως να μετατρέψουν την ψήφο τους σε «θετική» ψήφο υπέρ του κόμματος. Επιπλέον, η προγραμματική σαφήνεια – ειδικά σε θέματα αιχμής για το κόμμα (όπως είναι π.χ. τα εθνικά θέματα και το μεταναστευτικό) - θα πρέπει να επικεντρώνεται όχι μόνο στην διασαφήνιση της θέσης του κόμματος, αλλά και στην υπογράμμιση των διαφορών και στην επισήμανση των αδυναμιών των προτάσεων των άλλων κομμάτων (και κυρίως της ΝΔ), ώστε να μειωθεί η δυνατότητα «υποκλοπής» θεμάτων.
Ένα καλό έναυσμα «ιδεολογικοποίησης» της ψήφου υπέρ του ΛΑ.Ο.Σ. αποτελεί η εκλογή νέου αρχηγού στην ΝΔ, η οποία συνδέεται και με την συνακόλουθη ιδεολογική κρίση που την μαστίζει κατά τα τελευταία χρόνια. Όπως είχε, προεκλογικά, υπογραμμίσει ο Τάκης Καφετζής: «Το κόμμα του κ. Καρατζαφέρη γιορτάζει, έγινε 9 χρόνων. Μεγαλώνοντας, αρχίζει να διεκδικεί αν όχι την πατρότητα, τουλάχιστον ένα μερίδιο εκπροσώπησης της αυθεντικής «ουσίας» της συντηρητικής παράταξης, της παράδοσής της, της ταυτότητάς της. Η εξέλιξη της εκλογικής δύναμης του ΛΑ.Ο.Σ. δείχνει ότι είναι μεν ένα μικρό κόμμα, αλλά δεν υπόκειται στην διάκριση μεταξύ εκλογών πρώτης και δεύτερης τάξης. Αυξάνει την δύναμή του κατά 90 χιλ. ψήφους στις ευρωεκλογές του 2004 σε σχέση με τις βουλευτικές εκλογές του ίδιου χρόνου, κρατάει αυτή την δύναμη με αυξητική τάση στις βουλευτικές του 2007, και φτάνει στις φετινές ευρωεκλογές κοντά στις 370 χιλ. ψήφους. Μια αύξηση μεγαλύτερη των 90 χιλ. ψήφων (της τάξης του 35%) σε σχέση με τις βουλευτικές του 2007, την στιγμή που μεγάλο μέρος του εκλογικού σώματος γύρναγε την πλάτη του στις κάλπες. Και έχει σημασία ότι η αύξηση αυτή είναι μεγαλύτερη σε περιφέρειες που ο ΛΑ.Ο.Σ. είχε μικρότερη εκλογική δύναμη (Δυτική Μακεδονία, Ήπειρος, Θεσσαλία, Στερεά Ελλάδα, Πελοπόννησος). Αν αυτή η τάση αυξητικής σταθερότητας του ΛΑ.Ο.Σ. καταγραφεί πάλι το βράδυ της 4ης Οκτωβρίου, και αν η επιρροή της Ν.Δ. στέκεται αντικριστά με το ιστορικά χαμηλό της του 1981, η επόμενη ημέρα θα θέσει ένα ζήτημα για τους νοικοκυραίους της «κεντροδεξιάς πολυκατοικίας»» (Ελευθεροτυπία, 19/9/2009).
Κατά τον αναπληρωτή καθηγητή Πολιτικής Επιστήμης στο Πανεπιστήμιο Αθηνών Μενέλαο Γκίβαλο: «Η κρίση για την ΝΔ αποκτά στρατηγικό χαρακτήρα. Αφορά την πολιτικοϊδεολογική της φυσιογνωμία, την κοινωνική της αντιπροσώπευση (ποια στρώματα, ποιες κοινωνικές συμμαχίες και σε ποια προοπτική θα εκφράζει), την ίδια την ηγεσία της, που θα κληθεί να επανοικοδομήσει την συντηρητική-φιλελεύθερη παράταξη» (Το Παρόν, 11/10/2009).
Αντίστοιχη διαπίστωση κάνει και ο πρώην γραμματέας Πολιτικού Σχεδιασμού της ΝΔ Νίκος Καραχάλιος ο οποίος τονίζει: «Η παράταξη θα πρέπει να βρει αρχηγό αυτόν που θα εκφράζει την ατζέντα της σύγχρονης ευρωπαϊκής Κεντροδεξιάς, μία σύγχρονη πολιτική πλατφόρμα. Πρώτα να βρούμε την πλατφόρμα και μετά τον αρχηγό» (Τα Νέα, 6/10/2009).
Η παράμετρος αυτή έχει εντοπισθεί και από υψηλόβαθμα στελέχη του ΛΑ.Ο.Σ. όπως ο Μάκης Βορίδης ο οποίος, προεκλογικά, σε συνέντευξή του υπογράμμισε: «Μετά τις εκλογές η ευρύτερη Δεξιά θα χρειαστεί μία στρατηγική της νίκης. Και αυτή είναι μία συζήτηση που συνδέεται με την ιδεολογία και την ταυτότητα της Δεξιάς στην Ελλάδα στην εποχή μας, είναι μία συζήτηση που συνδέεται με την ανάγκη να αντιμετωπισθούν χρόνια προβλήματα του μεταπολιτευτικού κράτους, είναι μία συζήτηση που έχει προγραμματικούς όρους και προϋποθέσεις. Τέλος είναι μία συζήτηση που εμπλέκει τα πολιτικά πρόσωπα και ό,τι καθένα από αυτά εισφέρει στην πολιτική ζωή. Δηλαδή, μετά τις εκλογές θα ανοίξει μία μεγάλη, σύνθετη και ενδιαφέρουσα συζήτηση για το μέλλον και την ταυτότητα της Δεξιάς στην Ελλάδα» (Press Time, 26-27/9/2009).
Μετά τα αποτελέσματα των πρόσφατων βουλευτικών εκλογών, ο ΛΑ.Ο.Σ. θα πρέπει όχι απλά να παρακολουθήσει, αλλά να συμμετάσχει ενεργά σε αυτήν την συζήτηση...
* Ο Γιάννης Κολοβός είναι επικοινωνιολόγος και συγγραφέας του βιβλίου «Άκρα Δεξιά και Ριζοσπαστική Δεξιά στην Ελλάδα και στην Δυτική Ευρώπη 1974-2004» το οποίο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πελασγός.
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στο τεύχος 20 (Νοέμβριος-Δεκέμβριος 2009) του διμηνιαίου περιοδικού Patria.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου